Sayfalar

6 Şubat 2014 Perşembe

Çiftçinin hal-i tarumarı



Bugün sizlerle Güngör Uras’ın makalesini paylaşacağım. Sadece tabloya bakarak fikir edinebilir (kahrolabilir)siniz. Olmadı metini okuyun, tablonun özeti gibi. Gidişata bakılırsa yakın zamanda üretimi sadece kelime olarak tanıyıp, fiiliyatta ne olduğunu göremeyeceğiz. Yerli malı haftasının da anlamsız tekdüze tekrardan başka bi değeri yok.
Şu anda çarşaf çarşaf gazetelerde iş adamlarının sözleri var (doğruysa.. hala inanamıyorum da.. ) "milletin ..... "diye devam eden. Her gelen bunu çok iyi başarıyor.

Sivri biber fiyatı: Tarlada 1.74 TL, markette 5.45 TL
 

Ocak ayında, sadece bir ayda gıda maddeleri fiyatları yüzde 5.16 arttı.    Fiyatları üretici mi artırdı? Fiyat artışı üreticinin cebine mi girdi?
Hayır. Üretici (çiftçi) üretimdeki maliyet artışını bile fiyata yansıtamıyor. Gıda maddesi üretenlerin son bir yılda (ocaktan ocağa) ürün fiyatlarında yaptıkları artış çok düşük oranlarda. Gıda maddelerindeki fiyat artışının temel nedeni, üretici fiyatından sonra fiyata hal, pazar ve marketlerde yapılan eklemeler.


Üretici fiyatı 1 yılda çok az arttı
Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin derlediği bilgilere dayalı olarak 2013 Ocak ayı ile 2014 Ocak ayı üretici fiyatlarının nasıl değiştiği hakkında bilgi vereyim.
-  Domatesi üreticisi, geçen ocak 1.25 TL’den satmıştı. Bu Ocak 1.11 TL’den sattı. Salatalık geçen ocakta tarladan 1.22 TL’ye satıldı. Bu yıl 1.15 TL idi. Kuru soğan 2013 Ocak ayında 48 Krş’tan satıldı. Bu Ocak 31 Krş’tan alıcı bulabildi.
-  Mandalinada, limonda üretici fiyatları geçen yılın gerisinde. Kabak, ıspanak, geçen ocak ayından daha ucuza gitti.
Üretici fiyatı artan yok mu? Tabii ki var.
-  Sivri biber geçen yıl 2013 Ocak ayında 1.74 TL’ye alıcı buldu. Bu yıl 2.01 TL’den satıldı. Kuru fasulyeyi üretici geçen yıl 2.30 TL’den satmıştı. Bu yıl 3.20 TL’den sattı.
-  Dana eti 14.60 TL iken bu yıl 17.40 TL’den, kuzu eti 18.75 TL iken bu yıl 22.00 TL’den işlem gördü.
Her şeye rağmen, genelde üretici fiyatları bir yıl içinde büyük ölçüde artırmadı. İşte bunun için üretici “Para kazanamıyoruz” diyerek yakınıyor. Para kazanamayan üretmiyor. İthalat zorunluluğu ortaya çıkıyor. İyi de o zaman gıda enflasyonu nasıl artıyor?

Gıda fiyatlarını kim yükseltti?
Bu sayfadaki tabloya bakınız. 2014 Ocak ayında, bir gıda ürününün üreticinin tarlasından kaça çıktığını, tüketicinin sepetine kaça girdiğini görünüz.
-  Üreticinin 1.11 TL’den sattığı domates pazarda 2.54 TL, markette 3.25 TL. Üretici fiyatı ile market fiyatı arasında yüzde 192 fark var.
-  Üreticinin 2.01 TL’ye sattığı sivri biber pazarda 4.92 TL, markette 5.43 TL. Üretici ve market fiyatı arasında yüzde 170 fark var.
-  Halkımız üreticinin 36 Krş’tan sattığı lahanayı marketten 1.38 TL’ye, üreticinin 80 Krş’a sattığı elmayı 3.24 TL’ye satın alıyor.
-  Üreticinin 3.20 TL’den sattığı kuru fasulye markette 9.23 TL.
Görülüyor ki, sorun pazarlama zincirindeki yanlışlar. Bir yanda, üretici maliyetlerini fiyata yansıtamadığından ya para kazanamadığı ya da zarar ettiği için üretimi kesiyor. Biz gıda maddelerini ithal etmek zorunda kalıyoruz. Öte yanda, tüketici gıda maddelerine yüksek ödeme yapıyor. Bir ayda gıda enflasyonu yüzde 5.16 gibi yüksek rakamlarda gerçekleşiyor.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder